Ernie Reinhardt | Lilo Wanders: "Liefde maakt alles mogelijk"

Het is meer dan 20 jaar geleden dat je voor het laatst "True Love" presenteerde als Lilo Wanders. Vind je het vervelend dat veel mensen je nog steeds zien als de presentator van deze seksshow?

Helemaal niet! Ik voel me vereerd! Ik heb immers iedereen boven de 35 vandaag verlicht met "True Love". Veel kijkers zijn me dankbaar dat ik hen heb geholpen hun seksuele identiteit te vinden.

Maar "True Love" was niet alleen een educatieve film. Ging het niet vooral over voyeurisme voordat pornografie zo makkelijk verkrijgbaar was?

Het ging over beide. Ik was me er altijd van bewust dat het een commercieel format was. Daarom berichtten we over pornoshoots, swingersclubs, penisgrootte en al dat soort dingen. Ik heb er nooit een probleem mee gehad om openlijk over seksualiteit te praten.

Wat vind je van pornografie?

Mijn relatie met porno is ambivalent. Als iedereen die erbij betrokken is – en dat is helaas niet altijd het geval – geestelijk gezond is en weet wat hij of zij doet, kan pornografie een normale business zijn. Maar natuurlijk zijn er ook vreselijke misdaden en uitbuiting in de industrie. Dat is afschuwelijk en moet streng worden bestraft. De meeste acteurs en actrices die ik heb ontmoet, waren echter weloverwogen en wisten wat ze deden. Daarom is mijn hart groot genoeg om te zeggen: als je dit echt wilt, doe het dan. Maar wees je er altijd van bewust dat je ziel zwart kan worden.

Bestaat er goede seks zonder liefde?

Natuurlijk! Seks met liefde is een gevierd feest. Seks zonder liefde is als een snelle trip naar de snackbar of McDonald's. Soms moet je gewoon even snel je honger stillen. Dat is absoluut niet te veroordelen – mits iedereen het ermee eens is en plezier heeft.

Je bent nu 70. Is seks nog steeds zo belangrijk?

Natuurlijk! Het mooie van seks op latere leeftijd is dat je zoveel meer ontspannen kunt zijn. Alle schoonheidsidealen en -normen gelden niet meer. Het draait allemaal om goed voor elkaar zijn, een partner hebben en met een zekere mate van schaamteloosheid van elkaar genieten.

In uw onlangs gepubliceerde boek, "Weren Sie nicht mal Lilo Wanders?" (Was u niet ooit Lilo Wanders?), schrijft u dat u op uw 16e verjaardag tegen uw familie zei: "Ik ben homo!" Hoe reageerde uw familie?

"Maar dat weten we al lang," zei mijn moeder. Ik rende tegen een open deur aan. Ik gedroeg me niet als een idioot, maar ik was gewoon meisjesachtig. Zelfs in mijn jeugdgroep werd ik behandeld als een magisch wezen en door iedereen beschermd. De aankondiging op mijn zestiende verjaardag was immers eigenlijk mijn tweede coming-out . Accepteren dat je homoseksueel bent, is de eerste coming-out. Het anderen vertellen, is de tweede coming-out.

Wanneer kleedde je je voor het eerst als vrouw?

Tijdens een kindercarnaval, toen ik acht jaar oud was, werd ik aanvankelijk zonder te vragen in de meisjeskring opgenomen. Pas toen ze beseften dat ik helemaal geen meisje was, werd ik buitengesloten. Toen ik elf of twaalf was, droeg ik voor het eerst stiekem make-up. Ik wreef rozenblaadjes op mijn wangen en omcirkelde mijn ogen met afgebrande lucifers. Plotseling kwam mijn oma mijn kamer binnen zonder te kloppen. Ik verstopte mijn hoofd onder de dekens en ze dacht dat ik indiaantje speelde.

Wat trok u toen aan, en wat trekt u nog steeds aan, in het verkleden als vrouw?

Ik was een verlegen kind. Vele harde tegenslagen van het lot hadden mijn zelfvertrouwen geschaad. Ik had weinig kracht om mijn eigen rol van binnenuit te vinden. Daarom verviel ik al vroeg in rollen, bijvoorbeeld door te doen alsof ik mijn eigen tweelingbroer was, zodat ik vrijer met mensen kon communiceren. Dat was de kern van mijn acteerwerk. Het personage Lilo Wanders werd later mijn schild tegen het leven.

Je vader was een kleine, gebochelde man die leed aan de gevolgen van polio. Hij stierf toen je vier jaar oud was. Je jongere broer, Momme, werd geboren met thalidomideschade en stierf na 17 maanden. Jij was toen zeven jaar oud. De nieuwe partner van je moeder sloeg je. Sinds de dood van je vader was er vaak geldgebrek. Nadat de heteroseksuele jongere broer van een vriend een erotisch avontuur met jou publiekelijk omschreef als "een zielige neuk", deed je op je achttiende een zelfmoordpoging. Dat klinkt niet bepaald als een zorgeloze jeugd en adolescentie.

Tot mijn late twintigste dacht ik dat ik een verschrikkelijk lot had, en dat was het ook. De vele opeenvolgende sterfgevallen waren triest en stressvol. Maar als ik nu terugkijk en mijn levensverhaal vergelijk met dat van anderen, moet ik zeggen: ik ben er relatief ongeschonden uitgekomen.

Je trad voor het eerst op als Lilo Wanders in 1988 in het Schmidt Theater aan de Reeperbahn. Verkleed je je in je privéleven soms als Lilo Wanders?

Nee. De Lilo-outfit is mijn werkkleding. Als ik in Lilo verander, zeg ik: "Papa trekt de overall aan en begint aan zijn dienst."

Laten we het over politiek hebben. Dit jaar weigerde Bondsdagvoorzitter Julia Klöckner de regenboogvlag te hijsen bij de Rijksdag ter gelegenheid van Christopher Street Day . Kanselier Friedrich Merz nam het voor haar op en stelde dat de Rijksdag geen circustent is waar je zomaar een vlag kunt hijsen. Is de stemming ten opzichte van homo's in Duitsland aan het veranderen?

Ik wil mevrouw Klöckner inhoudelijk niet verdedigen, maar formeel heeft ze gelijk. Anders zouden de bijbehorende vlaggen op alle andere feestdagen en jubilea op de Rijksdag moeten wapperen. Maar het verbod op de regenboogvlag is natuurlijk een onvriendelijk gebaar en laat zien door welke geest zij gedreven wordt. Iedereen die voelt en nadenkt, ziet hoe de situatie voor queers in Duitsland verslechtert. Dat baart me zorgen.

Wat baart u specifiek zorgen?

Het is niet goed dat mensen zichzelf boven anderen verheffen. Dat is ongepast. Ik vind het des te absurder dat rechtse politici zo gefocust zijn op de seksualiteit van hun medemensen. Het suggereert dat er iets mis is met henzelf. Ik zeg altijd: "Er zit een probleem onder elk dak."

Moet je als queer persoon in het Duitsland van vandaag nog steeds bang zijn of moet je opnieuw bang zijn?

Ik wil niet te hard zijn en daarmee de angst vergroten, maar ik weet dat er in Duitsland queers zijn die bang zijn. Ik raad hen aan om toch zelfverzekerd en met opgeheven hoofd door het leven te gaan. Dat maakt indruk en vergroot zo hun veiligheid.

Maakt de opkomst van de AfD u bang?

Ik ben bang voor domheid, de domheid van mensen die dingen zomaar accepteren zonder ze in twijfel te trekken, die voor slogans vallen zonder de leugens te erkennen die er vaak achter schuilgaan. Ook al eten sommige agitatoren nu krijt, we moeten waakzaam blijven en ervoor zorgen dat deze mensen nooit aan de macht komen. Sommige AfD-kiezers willen politici misschien gewoon een lesje leren. Ze beseffen vaak niet welke schade ze kunnen aanrichten.

Is Ernie Reinhardt een feminist?

Ja. Elke man zou feminist moeten zijn, zodat de iets grotere helft van de mensheid eindelijk gerechtigheid kan krijgen.

Hoewel je homoseksueel bent, ben je in 1985 met je vrouw Brigitte getrouwd. Jullie zijn nu 40 jaar samen, hebben drie volwassen kinderen en drie kleinkinderen. Hoe slaagt een homo- of biseksuele man erin om zo lang met een vrouw getrouwd te blijven?

Ik verschuil me niet achter het schild van 'biseksueel'. Ik ben homoseksueel. Punt uit. Ik was vroeger een meisje in een jongenslichaam, maar ik wilde fysiek nooit een vrouw zijn, en mijn verlangens waren altijd gericht op mannen.

Waarom ben je al 40 jaar samen met een vrouw?

Liefde maakt alles mogelijk. Misschien was het een karmische ontmoeting die Brigitte en mij samenbracht. Anders zouden onze fantastische kinderen en kleinkinderen er niet zijn.

Je vrouw kreeg in 2012 een beroerte en sinds 2013 heb je een relatie met een man. Met wie woon je samen? Je vrouw? Je partner? Samen? Alleen?

Ik heb altijd met mijn vrouw samengewoond. Mijn relatie met mijn partner is een 'linkerhand'. Onze relatie is erg bevredigend, ook al zien we elkaar niet vaak. Maar omdat we elkaar bijna nooit bellen, hebben we zoveel om over te praten als we samen zijn. Er is altijd een hoop achterstand, in alle opzichten – en het wordt steeds beter.

In je boek schrijf je dat je vaak twijfelt of je wel in staat bent tot diepe liefde. Waarom denk je dat?

Omdat ik zoveel moest verwerken, vooral in mijn kindertijd en jeugd, creëerde ik een beschermende laag om mezelf heen, zodat ik niet volledig van mijn stuk zou raken als er weer iets misging of iemand overleed. Dus als iets me echt van streek zou maken, ga ik in eerste instantie op de automatische piloot verder. Pas na een tijdje besef ik dat ik iets verdring. Voor mij is het ideaal van liefde wanneer zielen elkaar raken. Maar soms moet je een cocon om je liefde heen wikkelen om te voorkomen dat het leven of een teleurgestelde liefde je kapotmaakt.

Ben je blij?

Ah, geluk. We hebben vaak de valse hoop dat geluk een langdurige toestand kan zijn, maar het duurt slechts enkele ogenblikken. Ik kan bijvoorbeeld geluk voelen wanneer ik na een gebeurtenis thuiskom, het tuinhek opendoe en de sterren zie fonkelen aan de eindeloze hemel boven me. Of wanneer ik in de ogen van een klein kind kijk en er even een hechte band tussen ons ontstaat.

Kan en moet je nog veranderen op 70-jarige leeftijd?

Natuurlijk! Absoluut! Als iemand zijn hele leven al met een berg problemen rondloopt, kan hij of zij op zijn zeventigste nog steeds met therapie beginnen en zijn of haar omstandigheden compleet veranderen. Hoe ouder je wordt, hoe meer inzichten je krijgt, en elk inzicht brengt je verder. Ik verwacht dat ik nog minstens vijftien jaar voor me heb. Die wil ik zo open en nieuwsgierig mogelijk doorbrengen.